[[Dosya:Surrender of Japan - USS Missouri.jpg|küçükresim|330px|sağ|Japon Imparatorluğu temsilcileri Tokyo Körfezi'ndeki USS Missouri (BB-63) gemisinin güvertesinde teslim antlaşmasının imzalanmasından beklerlerken: Ön sıra: Mamoru Shigemitsu ve Orgeneral Yoshijirō Umezu, ikinci sıra: Tümgeneral Yatsuji Nagai, Katsuo Okazaki, Tümamiral Tadatoshi Tomioka, Toshikazu Kase, Korgeneral Suichi Miyakazi, üçüncü sıra: Tümamiral Ichirō Yokoyama, Saburō Ōta, Deniz Albayı Katsuo Shiba, Albay Ichiji Sugita.
</div> </div>]] Japonya'nın teslim oluşu, 15 Ağustos'ta ilan edilen ve resmi olarak 2 Eylül 1945 günü imzalanan Japonya'nın teslimiyet belgesi ile II. Dünya Savaşı'nın sona ermesini sağlamıştır. Böylece savaşın sona kalan Pasifik Cephesi de kapanmıştır.
Japonya'nın silahlı kuvvetlerinin Müttefiklere karşı kayıtsız şartsız teslimiyet antlaşması imzalandıktan sonra 2 Eylül günü Japonya Günü Zaferi (Victory over Japan Day) olarak anılmaya başladı.
II. Dünya Savaşı'nda stratejik bombardımanların Japon şehirlerine verdiği hasar1
Japonya üzerindeki ABD stratejik bombardımanı askeri unsurların dışında da, demiryolları, limanlar, şehirler, işçi konutları ve sanayi bölgelerine yapılan devamlı hava saldırıları ile etkili oldu. Fakat 330.000–900.000 Japon sivil23 kaybına rağmen Japonya'ya teslim kararı aldırmaya yetmedi.4
Suzuki'nin askeri ağırlıklı kabinesinin büyük çoğunluğu savaşı sürdürmeyi tercih ediyordu. Japonlar için teslimiyet düşünülemezdi, çünkü o tarihe kadar Japonya, hiçbir zaman işgal edilememişti, hatta kaybettiği tek bir savaş yoktu.5 Yalnızca Deniz Kuvvetleri Bakanı olan Mitsumasa Yonai'nin mümkün olduğu kadar kısa sürede savaşa son vermeyi istediği biliniyordu.6
30 Haziran günü Japonya Dışişleri Bakanı Tōgō, Japonya'nın Moskova'daki büyükelçisi olan Naotake Satō'ya "sağlam ve kalıcı dostluk ilişkileri" kurmaya çalışmak isteğini belirtti. Satō Mançurya'nın statüsünü ve "Rusların getirmek istediği herhangi bir meseleyi" tartışabileceğini söyledi. Japonya'nın içinde bulunduğu zor durumdan haberdar olan ve Müttefiklere verdikleri sözleri bilen Sovyetler, Japonları herhangi bir şey vadetmeden oyalama taktikleri güttüler. Satō nihayet Sovyet Dışişleri Bakanı Vyaçeslav Molotov ile 11 Temmuz günü bir araya gelseler de bir sonuç elde edilemedi. İmparator, özel bir elçi olarak Prens Konoe'yu göndermeyi önerdi, ancak Potsdam Konferansı öncesinde Moskova'ya ulaşması mümkün olmadı. Satō, Tōgo'ya, gerçekte Japonya'yı "koşulsuz teslim" koşullarının beklediğini belirtti. Ayrıca, Molotov'un özel önerilere yönelik taleplerine yanıt olarak Satō, Tōgō'nun mesajlarının "savaşın sona ermesiyle ilgili olarak hükûmet ve askeri görüşleri konusunda net olmadığını", böylece Tōgō'nun girişiminin Japonya'nın kilit iktidar unsurları tarafından desteklenip desteklenmediğinin sorgulanmasını önerdi.7
Amerikalı kriptografçılar Japonya Dışişleri Bakanlığı tarafından üst düzey diplomatik yazışmaları kodlamak için kullanılan Mor Kod da dahil olmak üzere Japonya'nın kodlarının çoğunu kırmıştı. Sonuç olarak, Tokyo ve Japonya büyükelçilikleri arasındaki mesajlar, Müttefik ülkelerdeki politika yapıcılarına hızlı bir şekilde ulaşılıyordu.8
Nükleer silah üretmek üzere II. Dünya Savaşı sırasında ABD, Kanada ve İngiltere tarafından Manhattan Projesi başlatıldı. Projenin bilimsel başkanlığını fizikçi Robert Oppenheimer, askeri başkanlığını ise General Leslie R. Groves üstlenmiştir. Sonuçta proje başarıyla tamamlandı ve 16 Temmuz 1945 tarihinde Trinity adı verilen denemede dünyanın ilk nükleer bombası, New Mexico eyaletinin Alamogordo kenti yakınlarında patlatıldı ve yıkıcı etkisi görüldü.9 Deneme tüm dünyada, amaçlandığı üzere, atom bombasının Japonya üzerinde kullanılabileceği algısını oluşturdu.
Potsdam Konferansı, Nazi Almanyası'nın teslimiyetinden sonra 17 Temmuz ile 2 Ağustos 1945 tarihleri arasında Almanya'nın başkenti Berlin'in 26 kilometre güneybatısında bulunan Cecilienhof Sarayı'nda düzenlenen ve Winston Churchill (Birleşik Krallık Başbakanı, Temmuz 1945'te İşçi Partisi'nin genel seçimi kazanmasından sonra Clement Attlee), Harry S. Truman (Amerika Birleşik Devletleri Devlet Başkanı) ve Josef Stalin (Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri ve SSCB Halk Komiserleri Kurulu Başkanı) olmak üzere "Big Three" (Üç Büyük) olarak adlarılan liderlerin, ABD Amirali William D. Leahy, SSCB Dışişleri Bakanı Vyaçeslav Molotov, Birleşik Krallık Dışişleri Bakanı Ernest Bevin ve ABD Dışişleri Bakanı James F. Byrnes'ın katılımlarıyla toplanmıştır.
Konferansta hâlâ savaşa devam etmekte olan Japon İmparatorluğu'na karşı Potsdam Demeci açıklandı. Konferansın sonuna doğru 26 Temmuz günü açıklanan bu bildiri ile Japonya teslim olmaya çağrılıyor, aksi takdirde "acilen ve topyekûn imha" (prompt and utter destruction) ile karşılaşacakları ültimatomu veriliyordu.1011
Potsdam Demeci, Japon hükûmetinine diplomatik yollardan hiç bildirilmemiştir.12 Bunun yerine Japonca radyo yayınları yapılmış ve ABD bombardıman uçakları tarafından 3 milyondan fazla broşür atılmıştır.13
Ancak ilanın taslağında bulunan İmparatorluk sisteminin korunmasına dair madde kaldırıldığı için Japon Başbakanı Kantarō Suzuki Potsdam Demecini kabul etmediği, böylece Japonya'nın teslim isteğini geri çevirdiği iddia edilir.14 Aslında Japonya'nın yanıtının alınmasında bir karmaşa vardır. Önce Japonya'nın SSCB büyükelçisi, demecin kendilerine büyük ve korkutucu bir bomba yöneltildiğini söyler. Ardından İsviçre'deki bazı Japon temsilciler bir hafta içinde hükûmetin bir karar vereceğini söylerler. Bu arada Başbakan Suzuki kabinenin Potsdam ültimatomu hakkındaki görüşünü "mokusatsu" terimi ile açıklar. Bu terimin anlamı da tartışmalıdır. Beklemeye alındığı anlamında da göz ardı edildiği anlamında da yorumlanabilmektedir. Japon basınına verilen demeçlerde de, önemsenmeyecek bir ültimatom olduğu ve Kahire Bildirisi'nin bir tekrarı olduğu yazılır. Ancak ABD hükûmeti beklediği yanıtı Japon radyo yayınından almayı tercih eder.15 Japon halkına yönelik propaganda amaçlı olan bu yayında teslim olunmayacağını açıklanmaktadır.16 Hatta "mokusatsu" teriminin alternatif iyimser yorumunun ABD başkanı Truman'a iletilmediği olasılığından bile söz edilir.17
Hiroşima'ya atom bombası saldırısı, II. Dünya Savaşı'nın son aşamasında 6 Ağustos 1945 Pazartesi1819 saat 08:15'te ABD'nin Uranyum-235 tipindeki "Little Boy" (Küçük Oğlan) adı verilmiş bir atom bombası ile gerçekleştirildi. Nagazaki'ye atom bombası saldırısı ise 3 gün sonrasında gerçekleştirildi. Bu iki saldırı, askerî tarihte gerçekleştirilen yegâne nükleer saldırılardır.20 1945 yılının sonuna kadar Hiroşima şehrince atom bombası saldırısından dolayı yaklaşık 140.000 kişi öldü.21
9 Ağustos 1945 tarihinde Plütonyum-239 tipinde ve "Fat Man" (Şişman Adam, resmî adıyla Mark III) olarak adlandırılan atom bombası ile gerçekleştirilen bu ikinci katliamda, toplam nüfusu yaklaşık 240.000 kişi olan Nagazaki şehrindeki 74.000 kişi hayatını kaybetti ve binaların yüzde 36'sı tamamen yok edildi. 2007'de, Nagazaki belediyesinin resmî listesine göre, bomba atıldığında ölen ve daha sonra atom bombasının etkisiyle ölenlerin toplam sayısı 143.124 kişiye ulaşmıştı.22
İkinci atom bombasının Nagazaki'ye atıldığı gün olan 9 Ağustos 1945 tarihinde SSCB, Mançurya'yı Japonya'ın elinden almak için Mançurya Operasyonu'nu düzenlenmiştir. Sovyet Mareşal Aleksandr Vasilevski'nin23 yönetimindeki bu operasyon daha sonra "Ağustos Fırtınası" olarak da adlandırılmıştır.24 ABD'nin attığı atom bombalarının üzerine Sovyetlerin Mançurya'yı ele geçirmesi, Japonya'nın teslim olmasının nedenlerinden birini oluşturdu. Savaş sonucunda Kore, Güney ve Kuzey olmak üzere ikiye bölündü. Mançurya ise Sovyetler Birliği'nde kaldı. Daha sonra Çin Devrimi başarıya ulaşınca, Mançurya yeniden Çin'e devredildi. Mareşal Vasilevski ise bu operasyonda gösterdiği başarıdan dolayı, ikinci kez Sovyetler Birliği Kahramanı ödülü almaya layık görüldü.25
Teslim kararından sonra, uzak savaş cephelerindeki üst düzey komutanların güçlük çıkarabileceği bekleniyordu. Bunun için İmparatorluk Ailesi'nin üç prensinin, yanlarında birer askerî komisyon ile birlikte, gelişmeleri bizzat bildirmek için cephelere gönderilmesine karar verildi. 14 Ağustos günü prensler ve yanlarındaki komisyonlar yola çıktı. Prens Tsuneyoşi Takeda, Kore ve Mançurya'ya, Prens Yasuhiko Asaka, Çin Yurtdışı Sefer Ordusu ve Çin Filosu'na, Prens Kan'in Haruhito, Şanghay, Güney Çin, Hindiçin'e ve Singapur'a gitti.2627
İmparatorluk Teslim Yazısının metni 14 Ağustos günü saat 19:00'da tamamlanmış, resmî mahkeme yazıcısına yazdırılmış ve imzalarının alınması için Japon hükûmetinin kabinesine sunulmuştur. Saat 23:00 civarında, İmparator, Japonya Radyo ve Televizyon Kurumu NHK'nin bir kayıt ekibinin yardımıyla, kendi sesinden bir gramofon kaydı (plak) yaptı. Daha sonra bu kayıt radyodan okundu.28 Bu kayıt, saklanması için İmparatoriçe Kōjun'un özel sekreteri Yoşihiro Tokugawa'ya verildi ve sekreterlik ofisindeki bir dolapta kilit altına alındı.29
Japonya'da, kabinede de yer bulan bir askerî fraksiyon, savaşa devam ederek daha iyi şartlarda bir barış yapılabileceği görüşündeydiler.30 Hatta Kyūjō Olayı sırasında 15 Ağustos sabahı iki kez Başbakan Amiral Kantarō Suzuki'ye suikast girişiminde bulundular.31
17 Ağustos günü İmparator Hirohito, Başbakan Suzuki'nin yerine, üvey yeğeni olan Prens Naruhiko Higashikuni'yi başbakan olarak atadı ve böylece belki de başka darbe ya da suikast girişimleri önlenmiş oldu.3233
Japonya saatine göre 15 Ağustos öğle saatinde İmparator Hirohito tarafından okunan radyo yayını olan Gyokuon hōsō'da Potsdam Bildirgesi'nin şartlarının kabul edildiği açıklandı. Missouri güvertesinde düzenlenen ve 23 dakika süren teslimiyet töreni dünya çapında radyoyla yayınlandı.34 İlk önce Japon İmparatorluğu Dışişleri Bakanı Mamoru Shigemitsu Japonya İmparatoru ve Japonya Hükûmeti'nin emri ve adına imzaladı (AM 9:04). Ardından Japon İmparatorluğu Kara Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı Orgenel Yoshijirō Umezu Japon İmparatorluk Genel Karargâhı'nın emri ve adına imzaladı (AM 9:06). Daha sonra, Amerikalı Mareşal Douglas MacArthur Güneybatı Pasifik Cephesi Komutanı ve Müttefik Kuvvetler Yüksek Komutanı olarak Müttefik Kuvvetleri temsilen imzaladı (AM 9:08).
İmzalamak için kullanılan altı kalemin ikisi, tanık olarak Filipinler'de teslim olmuş ABD Korgeneral Jonathan Mayhew Wainwright IV ve Singapur'da teslim olmuş İngiliz Korgeneral Arthur Percival'e verildi. Diğer kalemler Annapolis'ta bulunan ABD Deniz Harp Okulu'na, West Point'te bulunan ABD Harp Akademisi'ne ve biri onun yaverine verildi. Son olarak kullanılan ve eşine verilen erik renkli kalem dışında MacArthur tarafından kullanılan bütün kalemler siyah renkli idi. Teslimiyet belgesinin bir kopyası Missouri 'de olup, güvertesine imza yerini işaret eden bir plak yerleştirildi.
Yüksek Komutan MacArthur'un imzalamasının ardından şu temsilciler imzaladılar:
Teslim kararı duyulduktan sonra fotoğrafçı Alfred Eisenstaedt'ın 14 Ağustos günü çektiği ve 27 Ağustos tarihli Life dergisinde basılan36 Times Meydanı'nda Zafer Günü adlı fotoğraf3738 ve Sydney'deki Dans Eden Adam adı verilen 15 Ağustos tarihli bir haber filmi,39 II. Dünya Savaşı'nın sona ermesinin simgeleri haline geldiler. 15-16 Ağustos günleri birçok ülkede Japonlara karşı Zafer Günü olarak kutlanmaya başladı.
ABD ve İngiltere tarafından tutuklu bulunan Japon savaş esirlerinin ülkelerine iade edilmeleri uzun zaman aldı, 1947 yılında tüm esirlerin gönderilmesi tamamlanabildi.40 Çin ise Nisan 1949'da hâlâ 60 binden fazla Japon askerini tutsak tutuyordu. Shozo Tominaga gibi bazıları 1950'li yılların sonuna kadar geri gönderilmedi.41
Teslimin lojistik ihtiyaçları Müttefikleri çok zorladı. Japonya'nın teslim olması sonrasında, 5.400.000'den fazla Japon askeri ve 1.800.000 Japon denizcisi Müttefikler tarafından esir alındı.42 Savaşın özellikle son döneminde Japonya'nın altyapısına verilen zararlar, 1946 yılında şiddetli bir açlık döneminin başlamasına yol açtı. Bu da, Müttefiklerin Japon savaş esirleri ve sivilleri besleme çabalarını daha da zor bir hale getirdi.43 Bu dönemde bazı kampların yer aldığı Endonezya'ya bağlı Galang Adası "Açlık Adası" olarak anılmaya başladı.44
Teslimin ardından Japonya, General Douglas MacArthur liderliğinde ABD tarafından İngiliz Milletler Topluluğu'nun da desteği ile işgal edildi. Almanya'nın işgal edilmesinden farklı olarak, Sovyetler Birliği'nin Japonya üzerinde büyük bir etkisi olmamıştır. 1945-52 yılları, Japonya tarihinde ülkenin yabancı bir güç tarafından işgal edildiği tek dönem olmuştur.45 Bu dönemde Japonya, militarist bir diktatörlükten Roosevelt'in 1930'ların politikaları olan "yeni anlaşma" önceliklerini hatırlatan bir parlamenter demokrasi haline gelmiştir.46
Amerika Birleşik Devletleri ile Japonya arasındaki savaş durumu, 8 Eylül 1951'de imzalanıp 28 Nisan 1952 tarihinde San Francisco Barış Antlaşması'nın yürürlüğe girmesiyle ancak resmî olarak sona erebildi. İşgal de bu tarihte resmen sonlandırıldı.47 Bundan 4 yıl sonra Japonya ve Sovyetler Birliği, 1956 Sovyet–Japon Ortak Declarasyonu'nu imzalayarak resmî barışa kavuştular.48
Teslim antlaşmasını reddeden bazı Japon askerleri ve bazı atıl kalan ordu mensupları, ya dogmatik militarist ilkelere bağlılıkları nedeniyle resmî teslimiyet haberinin doğruluğundan şüphe ettiklerinden ya da haberleşmeleri Müttefikler tarafından kesilmesi nedeniyle gelişmelerden haberdar olmadığından, savaşa devam ettiler.
Savaş bittikten sonra bazıları, düşman kuvvetleri ve daha sonra yerel polisle savaşmaya yıllarca mücadele etmeye devam ettiler. Bazıları ise yerel bağımsızlık hareketlerine gönüllü olarak katılıp onların savaşlarına destek oldular. Bunların arasında 1946-54 yıllarındaki Birinci Çinhindi Savaşı ve 1945-49 yıllarındaki Endonezya Ulusal Devrimi'ne katılanlar da oldu. İlkinde Vietnam, Kuzey ve Güney Vietnam şeklinde iki ayrı ülke olarak ayrıldılar, ikincisinde ise Endonezya bağımsızlığını kazandı.
1990'lı yıllara kadar hâlen çeşitli savaşlarda mücadelelerini sürdürdüler.495051
Orijinal kaynak: japonya'nın teslim oluşu. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.
Ne Demek sitesindeki bilgiler kullanıcılar vasıtasıyla veya otomatik oluşturulmuştur. Buradaki bilgilerin doğru olduğu garanti edilmez. Düzeltilmesi gereken bilgi olduğunu düşünüyorsanız bizimle iletişime geçiniz. Her türlü görüş, destek ve önerileriniz için iletisim@nedemek.page